ReklamaA1 - port 69

Cień historii. Kruklanki – miejscowość o wielu nazwach

Historia5 marca 2020, 9:03Komentarzy: 1
Cień historii. Kruklanki – miejscowość o wielu nazwach
 fot. fotopolska.eu

Krucze Łąki, Kruglanken, Kruglanki, Kruklanki – wiele nazw tego samego miejsca. Wieś powstała w XVI wieku i z pierwszych zapisów wiadomo, że założona została przez polskich osadników, była też osadą bogatą. Później historia Kruklanek była nie mniej ciekawa.

Do początku XIX wieku większość mieszkańców tutejszej parafii stanowili Polacy, ale już pod koniec ubiegłego stulecia stanowili oni zaledwie trzecią część mieszkańców.

Cień historii. Kruklanki – miejscowość o wielu nazwach

Kruklanki – wieś malowniczo położona we wschodniej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich nad jeziorem Gołdapiwo i wzdłuż rzeki Sapiny. Warto poznać historię tego przepięknie ulokowanego na Mazurach miejsca.

Liczne pożary i epidemia Kruklankach

Wieś była zasobna i dobrze prosperowała, bo już w 1574 roku został wybudowany kościół, a prawie w tym samym czasie powstała również szkoła. Mimo że Kruklanki paliły się wielokrotnie, udawało się ocalić kościół, który pozostał cennym zabytkiem architektury wschodniopruskiej z XVI wieku.

Cień historii. Kruklanki – miejscowość o wielu nazwach

Podczas epidemii dżumy w 1710 roku zmarły tu 132 osoby, m.in. ostatni przedstawiciel szlacheckiego rodu von Gansenów, którego grobowiec odkryto w 1875 roku pod podłogą kościoła po lewej stronie ołtarza.

Intensywny rozwój Kruklanek

Przełom XIX i XX wieku w Prusach Wschodnich to okres intensywnego rozwoju dróg, połączeń kolejowych oraz wodnych. Kruklanki znalazły się na trasie linii kolejowych łączących Giżycko z Węgorzewem (ukończenie budowy - przełom 1905 i 1906 roku) oraz Kruklanki z Oleckiem (ukończenie budowy w 1908 roku).

Cień historii. Kruklanki – miejscowość o wielu nazwach

Ta olbrzymia inwestycja kolejowa pociągnęła za sobą powstanie całej infrastruktury: nasypów, wąwozów, dróg dojazdowych, wiaduktów, mostów, budynków dworcowych i mieszkalnych, przystanków kolejowych, ramp załadunkowych, nastawni itp.

Cień historii. Kruklanki – miejscowość o wielu nazwach

Most kolejowy nad rzeką Sapiną zwany potocznie przez dzisiejszych mieszkańców „zwalonym mostem” powstał w 1908 roku i należał do największych budowli kolejowych na Mazurach. Stanowił on budowlę pięcioprzęsłową, żelbetową, pełnościenną.

Zniszczenia w czasie I wojny światowej

W sierpniu 1914 roku, podczas I wojny światowej saperzy niemieccy wysadzili jedno przęsło (wschodnie), aby nie oddać linii kolejowej wojskom rosyjskim. Zniszczenia te zostały naprawione jeszcze podczas wojny, wówczas też wprowadzono dodatkowe podpory łuków skrajnych oraz usunięto z zachowanych filarów płyty kamienne. Niestety w czasie wojny Kruklanki zostały w znacznym stopniu zniszczone.

Cień historii. Kruklanki – miejscowość o wielu nazwach

Kruklanki częścią wojennych fortyfikacji

W okresie II wojny światowej powstał w okolicy Kruklanek system umocnień zbudowany z bunkrów żelbetowych i rowów, wchodzący w skład Giżyckiego Rejonu Umocnionego (GRU).

Cień historii. Kruklanki – miejscowość o wielu nazwach

Jak w całym GRU, tak i na terenie kruklaneckim wykorzystano naturalne przeszkody terenowe – lasy, jeziora, przesmyki, pagórki. Ten silnie ufortyfikowany teren nie odegrał większej roli w czasie II wojny światowej.

Zastosowane przez Armię Czerwoną manewry oskrzydlające spowodowały szybkie wycofanie się wojsk niemieckich.

Cień historii. Kruklanki – miejscowość o wielu nazwach

6 października 1944 roku do Kruklanek przywieziony został pociągiem generał Tadeusz Bór-Komorowski. Himmler w pobliskiej swojej kwaterze polowej chciał podjąć z generałem rozmowy na temat współpracy. Do rozmów jednak nie doszło dzięki postawie generała Bora.

Wysadzenie mostu w Kruklankach

Most kolejowy na rzece Sapinie został ponownie zaminowany w 1945 roku w obawie przed spodziewanym nadejściem wojsk radzieckich, a następnie 8 września 1945 roku został wysadzony przez miejscową ludność, która miała nadzieję, że w ten sposób zapobiegnie grabieży.

Po zajęciu tych ziem przez Rosjan większość urządzeń obronnych została po uprzednim zdemontowaniu i wywiezieniu wyposażenia wysadzona w powietrze. Pozostałości GRU to dzisiaj malownicze rumowiska, na które można się natknąć spacerując wśród lasów i pól. Odcinek kruklanecki jak dotychczas najdokładniej został spenetrowany i opisany w 1989 roku przez Stefana Fuglewicza.

Zobacz ruiny mostu w Kruklankach na naszych zdjęciach.

W 1945 roku wieś ponownie włączono do Polski. Większość dotychczasowej ludności została zastąpiona polskimi przesiedleńcami.


Jak się czujesz po przeczytaniu tego artykułu ? Głosów: 119

  • 78
    Czuje się - ZADOWOLONY
    ZADOWOLONY
  • 11
    Czuje się - ZASKOCZONY
    ZASKOCZONY
  • 20
    Czuje się - POINFORMOWANY
    POINFORMOWANY
  • 2
    Czuje się - OBOJĘTNY
    OBOJĘTNY
  • 1
    Czuje się - SMUTNY
    SMUTNY
  • 5
    Czuje się - WKURZONY
    WKURZONY
  • 2
    Czuje się - BRAK SŁÓW
    BRAK SŁÓW

ReklamaB0 - Moja Koja

Daj nam znać

Jeśli coś się na Mazurach zafascynowało, wzburzyło lub chcesz się tym podzielić z czytelnikami naszego serwisu
Daj nam znać
ReklamaB1 - Amax
ReklamaA2 - Mazurska Jagnięcina