Ublik

Wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz. Znana z ośrodka miejscowego folkloru – Manufaktury Góreckiej. Warto ją odwiedzić aby zobaczyć eksponaty – rzeczy codziennego użytku wykorzystywanego przez dawnych Mazurów. Osada powstała w 1450 r.

W okolicy wsi znajdują się jeziora: Ublik Wielki, Ublik Mały i Buwełno (jezioro). Takie położenie sprzyja uprawianiu wędkarstwa, kajakarstwa i żeglarstwa. Walory turystyczne tego regionu doceniono jeszcze przed I wojną światową. Okolice Ublika nazywano „Orzyską Szwajcarią”.

Ciekawostką jest fakt, że w czasie II wojny światowej mieścił się tu luksusowy pensjonat SS (budynek zachowany do dziś). W Ubliku w bardzo dobrym stanie (po konserwacji) znajduje się bogato zdobiona kaplica grobowa dawnych właścicieli majątku.

Przed pierwszą wojną światową w 1908 r. wybudowano linię kolejową Giżycko – Orzysz (ze stacją w Ubliku), ostatni transport odjechał w 1945 r. Jedynym śladem zlikwidowanej linii kolejowej jest wysoki nasyp na przesmyku pomiędzy jeziorami Ulik Mały i Ublik Wielki.

W Ubliku warto odwiedzić Manufakturę Górecką – prezentowane są tam wyroby rękodzieła regionalnego. Zobaczyć tu można przede wszystkim ręcznie malowane i – wzorem tych przedwojennych – opatrzone zabawnym komentarzem kafle. Poza nimi podziw budzi oryginalna biżuteria oraz wypalane w piecu ceramicznym talerze, kubki czy misy – wszystkie zdobione regionalnymi motywami.

Piękne Lasy Ublickie, które ciągną się 6 km na zachód od gościńca aż do leżącej na południowym końcu jeż. Buwełno wioski Cierzpięty są godne zwiedzenia z tego powodu, że są tu reprezentowane wszystkie okazy flory: jodły, świerki, buki, dęby, jesiony, brzozy, osiki, graby i inne. Obecnie to również chętnie odwiedzana miejscowość przez turystów szukających odpoczynku od zgiełku. Znajduje się tu wiele gospodarstw turystycznych, hotel (zlokalizowany w dawnych pałacu z początku XIX wieku) oraz domki do wynajęcia.

Będąc w Ubliku warto zobaczyć:

• Brama cmentarna – w 1985 r., podczas pierwszej wizyty przodków rodziny, portal bramy cmentarnej był bliski zawalenia się. Groby jeszcze istniały, lecz nagrobki i krzyże zniknęły lub zostały w dużej części zniszczone. W latach 1992/1993 odbudowany został portal oraz niektóre nagrobki.
• Ublik, dawny zespół pałacowo-parkowy
• Dawny zespół pałacowo-parkowy z rozległą częścią gospodarczą usytuowany na wzniesieniu nad brzegami jeziora Ublik Wielki. Siedziba rozległych dóbr, do których w latach 20. XX w. należało 5 folwarków, leśniczówka, rybaczówka, 1524 ha ziemi. W majątku funkcjonowała gorzelnia, suszarnia ziemniaków, prowadzono hodowlę koni gorącokrwistych oraz bydła. W tym czasie dobra były własnością rodu Engelmann. Od lat trzydziestych do 1944 r. mieścił się tu pensjonat SS. Częściowo zachowane zabudowania założenia pochodzą z lat 1848-1917. Przebudowany pałac zatracił cechy zabytku (pozostały jedynie półwtopione pary kolumn z dawnego frontonu), zachowała się istniejąca architektonicznie oficyna pałacowa z podcieniem arkadowym. Park zachował się częściowo, gdyż na jego terenie założono boiska sportowe. Zachowała się dość dobrze część dawnych zabudowań gospodarczych. Obecnie na terenie dawnego założenia mieści się ośrodek wypoczynkowy. Niegdyś dwór ten należał do Heglowskich, w XVIII w. do Konarskich.
• Dawna wiejska szkoła wraz z budynkiem gospodarczym. Szkoła, choć sprawia wrażenie o wiele starszej, najprawdopodobniej została wybudowana na początku lat 20-stych XX wieku. Pod względem architektonicznym budynek łączy w sobie cechy średniowiecznych zamków wznoszonych przez Krzyżaków i drewnianego budownictwa mazurskiego. Charakterystyczna czerwona licowa cegła, łuki nad okanami i wejściami oraz mozaiki ceglane pod oknami to nawiązanie do gotyku, natomiast drewniane podasze z licznymi snycerskimi ozdobami i okazałe pazdury to nawiązanie do tradycyjnego budownictwa wiejskiego. Wewnątrz zachowany oryginalny układ pomieszczeń oraz oryginalna stolarka, drewniane schody zabiegowe i wędzarnia. Budynek został wpisany do rejestru zabytków w roku 2004. Obecnie w budynkach szkolnych prowadzone jest ekologiczne gospodarstwo agroturystyczne "Stara Szkoła w Ubliku".